Μερικά χρόνια πριν, ο Δήμαρχος Άνω Παναγιάς του νομού Κωλοπετεινίτσας της ψαροκώσταινας, υπεξαιρεί 100 εκ. δραχμές που αφορούν σε κονδύλια του δήμου. Η είδηση είναι έτοιμη να βγει στην κυκλοφορία. Ο Δήμαρχος έρχεται σε συνεννόηση και με τις 4 τοπικές εφημερίδες, τις οποίες χρηματοδοτεί αδρά τα τελευταία χρόνια να γράφουν υπέρ του. Καμία από τις εφημερίδες δεν αναφέρει το συμβάν, το οποίο παρεμπιπτόντως υπάρχει στο ρεπορτάζ 2 κυριακάτικων εφημερίδων εθνικής εμβέλειας και παίζει ως είδηση στην τιβί.
Την ημέρα κυκλοφορίας των κυριακάτικων, ο δήμαρχος στέλνει δικούς του ανθρώπους στους κόμβους πώλησης εντός της πόλης και αγοράζουν όλα τα φύλλα των 2 συγκεκριμένων εφημερίδων. Παράλληλα, αντιμετωπίζει τα τηλεοπτικά ρεπορτάζ με νέο γύρο ενημέρωσης από τον τοπικό τύπο που αναφέρεται σε συνωμοσία του Χ αντιπάλου του να τον καθαιρέσει από τη θέση του δημάρχου.
Ορίζεται δικάσιμος και πέραν της πολύμηνης διαδικασίας, ο δήμαρχος επιτυγχάνει να πάρει και 2 αναβολές, λαδώνοντας τον δντη της ορθοπεδικής του νοσοκομείου για ένα αναφερόμενο πρόβλημα στη μέση. Μάλιστα, εισάγεται και τις 2 φορές στο νοσοκομείο και περνά τα επίμαχα βράδια του εκεί.
Στο μεσοδιάστημα προκηρύσσονται εκλογές. Ο Δήμαρχος κατεβαίνει υποψήφιος βουλευτής και εκλέγεται. Ο εισαγγελέας παρεμβαίνει με έγγραφό του στη βουλή όμως η συντεχνιακή υπέρασπιση των λοιπών συναδέλφων του τον καλύπτει με το βουλευτικό άσυλο (έχουμε καταδικασθεί μέχρι και από το ΕΔΑ για παρόμοια κατορθώματα) και η υπόθεση τελεί υπό εκκρεμότητα. Ο δήμαρχος εκλέγεται επί αρκετές τετραετίες ως βουλευτής και συνεχίζει να ασκεί απτόητος τα καθήκοντά του.
Δεν θέλω να προσωποποιήσετε την ιστορία, άλλωστε είναι πολλά τα παραδείγματα που θα μπορούσατε να το κάνετε (δεν μας ενδιαφέρουν εν προκειμένω τα πρόσωπα). Αυτό στο οποίο θέλω να εστιάσω είναι το τοπικό κλειστό σύστημα ενημέρωσης που απέτρεψε τον πολίτη από την πρόσβαση στην αλήθεια και κατ΄επέκταση βοήθησε στην περαιτέρω επιτυχημένη πορεία του τοπικού άρχοντα.
Ας δοκιμάσουμε να αλλάξουμε κλίμακα για λίγο. Ο δήμος Άνω Παναγιάς γίνεται το ελληνικό κράτος και οι τοπικές εφημερίδες γίνονται οι εφημερίδες εθνικής κυκλοφορίας και τις συγκρίνουμε με τις διεθνείς εφημερίδες και τα μέσα ενημέρωσης. Ας φέρουμε και ένα συγκεκριμένο παράδειγμα, αυτό του δήθεν φουσκωμένου ελλείμματος και της προδοτικής ένταξης της χώρας στο μνημόνιο που επί 7 ολόκληρα χρόνια (και με την επίσημη συνδρομή των δικαστικών αρχών) ταλαιπωρούσε και ταλαιπωρεί τη χώρα. Το κλειστό εθνικό σύστημα ενημέρωσης αναπαρήγαγε μία θεωρία συνωμοσίας με τεράστιες ευθύνες των συμμετεχόντων και αποπροσανατόλισε εντάσσοντας τη χώρα σε συνεχείς αδιέξοδους φαύλους κύκλους.
Αυτή είναι η Ελλάδα σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο· μία κλειστή χώρα, η Άνω Παναγιά. Και παραμένει όμηρος κλειστών συστημάτων που δεν την αφήνουν να κάνει το βήμα παρακάτω. Γι’ αυτό και επιμένουμε στον πολιτικό άξονα ”ανοιχτό Vs κλειστό”, διότι μπορεί να ξεκλειδώσει τη χώρα και να δημιουργήσει πραγματικές συνθήκες επανεκκίνησης.
(σκεφτείτε σε αυτό το σημείο πόσο συνειδητά εσφαλμένη ήταν η οικονομική ανάλυση του ΣΥΡΙΖΑ για τον περιορισμό σε 4 τηλεοπτικές άδειες)
Είναι όμως αρκετή η ανοιχτότητα από μόνη της ώστε να δώσει τις επιθυμητές λύσεις; Η απάντηση είναι όχι.
Ο δημότης της Άνω Παναγιάς παίρνει το βίντεο από την είδηση με τον δήμαρχο στην τιβί και το ποστάρει στον προσωπικό του λογαριασμό στα social media ή στο προσωπικό του blog. Έτσι, πράγματι η ανοιχτότητα βοηθάει στη διακίνηση της αληθινής πληροφορίας και στον λιγότερο έλεγχο. Όμως, παραδίπλα, ένας άλλος δημότης έχει ήδη φτιάξει ένα νέο φέικ βίντεο με τον αντίπαλο του δημάρχου να έχει σχεδιάσει την υπεξαίρεση εις βάρος του δημάρχου και το έχει αναρτήσει λίγες ώρες νωρίτερα. Ο δε 2ος δημότης έχει ένα σάιτ που έχει δεκαπλάσιους αναγνώστες από τον 1ο δημότη. Έτσι, κυριαρχεί η ψεύτικη είδηση και γίνεται περαιτέρω διαχείριση από αυτούς που έχουν την μεγαλύτερη επιρροή (δηλ τα παραπάνω βήματα ώστε να παρατείνουν και να ελέγξουν την ενημέρωση προς όφελός τους).
Τι ακριβώς συμβαίνει εδώ; Η ταχύτητα προηγείται της αλήθειας. Αυτή είναι και η εποχή των fake-news στην οποία καλούμαστε να δώσουμε απαντήσεις. Ζούμε επίσης σε μία εποχή στην οποία η αρνητική είδηση γίνεται προϊόν εκμετάλλευσης με πολλαπλάσιο τρόπο σε σχέση με το χθες, καθώς είναι αυτή που κάνει τον μεγαλύτερο θόρυβο και προκαλεί το ενδιαφέρον. Είναι δευτερευούσης σημασίας το αν η είδηση είναι αληθινή/έγκυρη/αξιόπιστη. Μόλις αυτή ξεκινήσει να ”τρέχει”, κανείς δεν μπορεί να την σταματήσει.
Άρα, το πρώτο βήμα είναι το άνοιγμα. Και μιλώντας για την Ελλάδα, το άνοιγμα της χώρας και η σύγκρουση με τα κλειστά συστήματα είναι ζωτικής σημασίας για το μέλλον μας (#opengreece). Παράλληλα, θα πρέπει να συζητήσουμε τους τρόπους και τα θεσμικά, ηλεκτρονικά, εθνικά και διεθνή εργαλεία που θα δημιουργήσουν θετικά και αρνητικά πρότυπα και θα αναδείξουν ως αξίες στο πεδίο της ενημέρωσης την αλήθεια, την εγκυρότητα και την αξιοπιστία.
Είναι μακρύς ο δρόμος που έχουμε να διανύσουμε. Και οι λύσεις είναι και θα παραμείνουν πολιτικές.
